Həzm, bədənin yığdığı vacib qidaların mədə və bağırsaqlar tərəfindən geri alındığı və kimyəvi fermentlər sayəsində tullantıya çevrildiyi bir sistemdir. Bu sistemə həzm sistemi deyilir. Həzm prosesi yeməyin ağızdan çeynənməsi ilə başlayır. İlk həzm prosesi tüpürcək qidaları yumşaq qidaya çevirməklə başlayır. Yemək qəbulu mədəyə girmədən əvvəl qida borusundan keçir. Mədədəki xlorid turşusu sayəsində böyük qidalar kiçikləşir və mayeləşir. Maye qidalar nazik bağırsağın mədəaltı vəzin, qaraciyərin və öd kisəsinin ifraz etdiyi fermentlər tərəfindən asanlıqla mənimsənildiyi ilk hissəyə gedir və bədən tərəfindən istifadə edilə bilən kiçik elementlərə çevrilir. Nazik bağırsağın əyri quruluşunda villi olaraq bilinən daxili mucus və barmaq kimi çıxıntılar var. Villus həzm olunan qidanın qan dövranına daxil olmasına kömək edir. Nazik bağırsaq bədənə daxil olan bütün qida və vitaminlərin mənimsənilməsinin baş verdiyi yerdir.Y eməklər yoğun bağırsağa çatmadan əvvəl nazik bağırsaqdan 6 metrə qədər uzanır. Digər orqanlara nisbətən yoğun bağırsaqda həzm çox az olur. Həzm olunmayan yeməklər israf hesab olunur. Tullantı qida yoğun bağırsaqdan keçdikcə daha qatı olur. Qatılaşmasının əsas səbəblərindən biri də həzm davam etdiyi müddətdə tullantılarda suyun udulmasının davam etməsidir. Beyindən siqnal gələnə qədər bütün tullantılar rektumun və ya yoğun bağırsağın sonunda toplanır və nəcislə xaric olunur.
Həzm sistemi xəstəlikləri nədir?
Qida borusu, mədə, bağırsaq, mədəaltı vəz, qaraciyər və öd yolları ilə əlaqəli xəstəliklər insanların ən çox məruz qaldığı xəstəliklər arasındadır. Mədəyə birbaşa təsir edən qastrit və xora həzm sisteminin ən çox yayılmış xəstəlikləridir. Funksional xəstəliklər mədə və bağırsağın nizamsızlığı ilə də baş verə bilər. Bunlar həzmsizlik, yanma, qıcqırma, ağrı, şişkinlik, köp və s. kimi simptomlarla aşkar edilə bilər.